Basistoegankelijkheid.nl: digitale toegankelijkheid van organisaties in beeld
SIDN fonds ondersteunt het nieuwe project van de Internet Cleanup Foundation
SIDN fonds ondersteunt het nieuwe project van de Internet Cleanup Foundation
Op 28 juni 2025 treedt de European Accessibility Act in werking. Daarmee worden de Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) geen ‘nice to have’ meer, maar een wettelijke plicht voor onlineproducten en diensten van zowel publieke als private partijen. Daarom bouwt de Internet Cleanup Foundation (ICF) met steun van SIDN fonds aan Basistoegankelijk.nl. Het platform toont voor alle sites uit de overheids-, zorg-, onderwijs- en vitale sectoren hoe het staat met hun digitale toegankelijkheid.
“Elke website moet bruikbaar zijn voor iedereen, óók voor mensen met een beperking,” zegt Elger Jonker, voorzitter van de ICF. “Met Basistoegankelijk.nl maken we zichtbaar waar allerlei knelpunten liggen, zonder dat organisaties eerst dure audits hoeven in te kopen.” Het project borduurt voort op Basisbeveiliging.nl (eerder bekend als Faalkaart) dat, ook met steun van SIDN fonds, de beveiliging van publieke sites in kaart bracht en daarmee een golf aan verbeteracties losmaakte. Waar dat project draaide om veiligheid, ligt de focus nu op toegankelijkheid.
Elger: “Een normale toegankelijkheidsaudit is voor veel organisaties een heel traject: duur, tijdrovend en ná livegang wijzigt er vaak alsnog van alles waardoor de site weer ontoegankelijk wordt. Basistoegankelijk.nl draait dat om. De tool pikt automatisch meetbare WCAG-missers op en zet die meteen openbaar op de kaart. Ontwikkelaars weten zo exact waar ze moeten beginnen, terwijl bestuurders in één oogopslag zien of hun gemeente of zorginstelling ‘groen scoort’. Alle code achter Basistoegankelijkheid.nl is open source. Wie zelf wil meten kan de scripts op Gitlab downloaden.”
Het begint bij een inventarisatie: via allerlei databronnen spoort de site alle adressen van een organisatie op, vaak meer dan de organisatie zelf kent. Daarna doorloopt meetsoftware elke site, tot zo’n 1.000 pagina’s per domein. Elger: “Met een open-sourcemeettool controleren we automatisch op WCAG-problemen die technisch betrouwbaar zijn te detecteren, bijvoorbeeld te laag kleurcontrast of een ontbrekende omschrijving bij een afbeelding. De resultaten verschijnen op interactieve kaarten met stoplichtkleuren. Rood betekent dat er iets mis is. Een paar klikken verder ziet de bezoeker precies op welke paginasectie en welke WCAG-regel het probleem zit, inclusief schermafbeelding. We presenteren wat we meten: het is dus niet alleen naming en shaming, maar ook ‘faming’ bij waar het wél goed gaat.”
Screenshot van de website Basistoegankelijkheid.nl van de kaart van Nederland waarop landelijke overheidsorganisaties zijn weergegeven.
Elise van Schaik, projectcoördinator bij SIDN fonds: “Er is in Nederland een ontzettend grote groep mensen die vanwege een beperking moeite heeft om te kunnen gaan met websites. Als je kleurenblind bent, Parkinson hebt, of slechtziend bent, dan kan het heel ingewikkeld of zelfs onmogelijk zijn om over een website te navigeren. Websitebouwers kunnen daar rekening mee houden door de WCAG-richtlijnen aan te houden. Helaas gebeurt dat nog niet voldoende en zijn veel websites niet bruikbaar voor deze doelgroep. Dit project meet van een groot aantal websites hoe zij scoren op de toegankelijkheid en motiveert zo de websitebeheerders om de toegankelijkheidsproblemen op te lossen. Een goede ontwikkeling in de wereld van digitale toegankelijkheid!”
“Dankzij de financiële steun van SIDN fonds hebben we veel kunnen realiseren,” zegt Elger. “Zo kunnen we onze eigen website stap voor stap toegankelijk maken. Hij leest nu al veel prettiger dan de website Basisbeveiliging.nl. De lay-out daarvan werken we later bij en de sites zullen naar elkaar verwijzen. Ook draaien we nu op 4 machines die parallel 20 tot 100 sites tegelijk scannen. Daarnaast kwamen we via de call in contact met andere organisaties: Stichting Accessibility liet ons zien welke tools we konden gebruiken en via de Lees Simpel App kregen we input voor een extra leesbaarheidsmeting die we later dit jaar willen toevoegen.”
Meer weten? Kijk op Basistoegankelijk.nl of mail naar elger@internetcleanup.foundation.
Lees meer artikelen over projecten die bijdragen aan een sterker internet.